Ametyst – historia

Nazwa pochodzi od greckiego słowa „amethystos” (αμέθυστος) co znaczy „nie pijani”. Ametyst miał zapobiegać pijaństwu, dlatego kieliszki do wina były często ametystowe. Dodawano też czasem sproszowany ametyst do wina.

ok. 5000 r. p.n.e – Znalezione resztki ametystu używane w epoce późnego neolitu w całej Europie.

ok. 4000 r. p.n.e – Prawdopodobnie pierwsze używanie ametystów na naszyjniki w starożytnej Grecji. W mitologii greckiej Dionizos, został znieważony przez czlowieka i uroczyście zaprzysiągł, że zabije następnego śmiertelnego, którzy przejdzie drogę. Tego pecha miała piękna młoda kobieta, Amethystos. Aby uratować jej życie Artemida, wezwana w potrzebie, zamieniła niewinną pannę w kryształ czystego, krystalicznego kwarcu. Dionizos zapłakał łzami skruchy. A że był to bóg wina, winem płakał. Bożego łzy zabarwiły kwarc na fioletowo.
Jest też inna odmiana opowieści. Dionizos chciał posiąść piękną nimfę leśną o imieniu Amethystos która nie kochała go. Modliła się ona do bogów, aby pozostać niewinną. Artemida aby uchronić ją od złego przekształciła ją w kwarc. Upokorzny przez niewinną Amethystos Dionizos wylał wino na kamieniu jako dar, zabarwiło to na purpurowo kryształy. klejnot obdarzył też właściwością pokonywania pijaństwa.

ok. 3000 r.p.n.e. – Najstarsze znaleziska ametystów w Egipcie. Ametysty umieszczane były w grobowcach wielkich egipskich władców, razem z ich mumiami. Ametysty pochodziły głównie z kamieniołomów Wadi el-Hudi w pobliżu Asuanu. Perełki ametystu w Egipcie były częstym składnikiem w naszyjnikach i bransoletach lub rzeźbiony w amulety, zwłaszcza jako chrząszcz skarabeusz.

Inne ametyst artefaktów starożytnego Egiptu obejmują takie elementy, jak naszyjnik z kryształów szmaragd i ametyst perełki znalezione w grobie Tutankhamen (r.1333-23 pne – okres tysięcy pięćset lat od utworzeniw a Abydos grób), ametyst i złoto „serce „Skarabeusz, z grobuz Amenemhet II (1929-1892 pne, a „złoty pas z Mereret,” od grobowca królowej Mereret w kompleks grobowy z Senuseret III (1878-1841 pne).

 

ametystowy skarabeusz

 

 

ok. X w. p.n.e – W Biblii ametyst został wybrany jako klejnot reprezentujących pokolenia Dana jednego z synów Józefa. Ametyst jest również wymieniony jako jeden z dwunastu kamieni pektorału z arcykapłana Aarona.
Wymienia się ametyst w 3 miejscach:

  • Exo 28:19 bg
    Dwa też łańcuszki ze złota szczerego jednostajne; uczynisz je robotą plecioną, i zawiesisz te łańcuszki plecione na haczykach.Uczynisz też napierśnik sądu robotą haftarską, według roboty naramiennika urobisz go; ze złota, z hijacyntu, i z szarłatu, i z karmazynu dwa kroć farbowanego, i z białego jedwabiu kręconego uczynisz go. Czworograniasty będzie i dwoisty, na piędzi długość jego, i na piędzi szerokość jego. I nasadzisz weń pełno kamienia, cztery rzędy kamienia, tym porządkiem: sardyjusz, topazyjusz i szmaragd w pierwszym rzędzie;W drugim zasię rzędzie: karbunkuł, szafir, i jaspis. A w trzecim rzedzie: linkuryjusz, achates, i ametyst. A w czwartym rzędzie: chryzolit, onychin i berył; te będą wsadzone w złoto w rzędziech swoich. A tych kamieni z imionami synów Izraelskich będzie dwanaście według imion ich; tak jako rzezą pieczęci, każdy według imienia swego będą, dla dwunastu pokoleń. Uczynisz też do napierśnika łańcuszki jednostajne robotą plecioną ze złota szczerego. Uczynisz też do napierśnika dwa kolce złote, i przyprawisz te dwa kolce do obu krajów napierśnika. I przewleczesz dwa łańcuszki złote przez oba kolce u krajów napierśnika.
  • Exo 39:12 bg
    I wprawił je na wierzchne kraje naramiennika, aby były kamieńmi na pamiątkę synom Izraelskim, jako był rozkazał Pan Mojżeszowi. Uczynił też napierśnik robotą haftarską, według roboty naramiennika, ze złota, z hijacyntu, i z szarłatu, i z karmazynu dwa kroć farbowanego, i z białego jedwabiu kręconego.Czworograniasty był dwoisty uczynili napierśnik, na piędzi długość jego, i na piędzi szerokość jego, dwoisty był. I nasadzili weń cztery rzędy kamienia tym porządkiem: sardyjusz, topazyjusz i szmaragd w rzędzie pierwszym. A w drugim rzędzie: karbunkuł, szafir i jaspis. A w trzecim rzedzie: linkuryjusz, achates i ametyst. A w czwartym rzędzie: chrysolit, onychin i berył, wszystkie osadzone w złoto w rzędziech swych. (14)A tych kamieni z imionami synów Izraelskich dwanaście według imion ich było, tak, jako rzezą pieczęci; każdy według imienia swego podług dwunastu pokoleń. Poczynili też do napierśnika łańcuszki jednostajne robotą plecioną ze złota szczerego. (16)Sprawili też dwa haczyki złote, i dwa kolce złote, i przyprawili one dwa kolce do obu krajów napierśnika. )A przewlekli one dwa łańcuszki złote przez oba kolce u krajów napierśnika.
  • Rev 21:20 bg
    A ten, co mówił ze mną, miał trzcinę złotą, a zmierzył miasto i bramy jego, i mur jego. A położenie miasta onego jest czworograniaste, a długość jego taka jest, jako i szerokość. I pomierzył miasto ono trzciną na dwanaście tysięcy stajan; a długość i szerokość i wysokość jego równe są. I zmierzył mur jego na sto czterdzieści cztery łokcie miary człowieczej, która jest miara Aniołowa. A było budowanie muru jego z jaspisu; a samo miasto było złoto czyste, podobne szkłu czystemu. A grunty muru miasta ozdobione były wszelkim kamieniem drogim. Pierwszy grunt był jaspis, wtóry szafir, trzeci chalcedon, czwarty szmaragd. Piaty sardoniks, szosty sardyjusz, siodmy chrysolit, osmy beryllus, dziewiaty topazyjusz, dziesiaty chrysopras, jedenasty hijacynt, dwunasty ametyst. A dwanaście bram jest dwanaście pereł: a każda brama była z jednej perły, a rynek miasta złoto czyste jako szkło przezroczyste. Alem kościoła nie widział w niem; albowiem Pan, Bóg wszechmogący, jest kościołem jego, i Baranek. A nie potrzebuje to miasto słońca ani księżyca, aby świeciły w niem; albowiem chwała Boża oświeciła je, a świecą jego jest Baranek. A narody, które będą zbawione, będą chodziły w świetle jego, a królowie ziemscy chwałę i cześć swoję do niego przyniosą. A bramy jego nie będą zamknięte we dnie; albowiem tam nocy nie będzie.

ok. VII w.n.e – Wiele Anglo-Saxońskich grobów zawierało naszyjniki z paciorków ametystu.

1500 r. – Leonardo Da Vinci napisał w jednym ze swoich dzieł, ze ametyst posiada moc rozpraszania złych myśli i wzmaga inteligencję.

1604 r. – Albert Wielki napisał księgę: „Virtue of Herbs, Stones and Certain Beasts”. W księdze opisuje ametyst. Używa nazwy Amarictus.

Albertus Magnus

 

1661 r. – Do koronacji króla Charlesa II wykonane zostało jabłko znane jako „Sovereign’s Orb”.
Jest to kula z krzyżem symbolizującą Bożą władzę nad światem, która odbywa się pod ochroną ziemskiego władcy. Na złotej kuli przymocowany jest duży ametyst, do którego przymocowany jest krzyż.

jabłko z ametystem

Królewskie jabłko z ametystem

1727 r. – Pierwsze brazylijskie ametysty pojawiają się w Europie. Stał się szybko bardzo modnym i drogim kamieniem. Szczyt popularności ametystu przypada na 18 wiek we Francji i Anglii. Wiele zamożnych rodzin nwestowało duże sumy pieniędzy w ametysty.

1788 r. – Dla Królowej Charlotty (1744-1818) zakupił naszyjnik z ametystami jej mąż, król Anglii George III. Cena którą zapłacił była bardzo wysoka i naszyjnik bardzo stracił na wartości w następnych latach.

1799 r. – Początek załamania cen na ametysty. Odkryto w tym roku ametystowe złoża na Uralu. Ich eksploatacja razem z brazylijskimi kopalniami spowodowały zalanie rynku i gwałtowny spadek cen. Ciężko dotknięło to wiele osób które inwestowały oszczędności w ametystach.

1900 r. – Odkrycie największej dotychczas geody na świecie w Rio Grande do Sul (Brazylia). Ważyła ona około 7 ton i posiadała wnętrze o rozmiarach 5 na 3 metry.

1901 r.- w południowym Egipcie w Abydos, brytyjski egiptolog Flinders Petrie w gróbie egipskiego faraona znalazł w otworze w murze zmumifikowane ramię zawinięte w lnianą tkaninę. Pod nią na ramieniu były cztery złote bransolety, Lazuryt, turkus i ametyst.  Uważa się, że   bransolety są z około 3000 pne – obecnie w Muzeum w Kairze.

1902 r. – Ogromna Geoda z Santa Cruz, w południowej Brazylii nazywana Ametystową Grotą, była wystawiona na niemieckiej wystawie w Düsseldorfie.

1993 r. lipiec – w USA, Maine, znaleziono geodę o długości trzech metrów. Zawierała ona ponad 1000 kilogramów ametystu.

Kwiecień 1996 r. – Sprzedano w Sotheby’s ametystowy naszyjnik, który należał do Jackie Kennedy Onassis. Cena wyniosła 55000 dolarów.

Ametystowy wisiorek
Ametystowy wisiorek należący do Jackie Kennedy Onassis

Ametyst

Post Author: admin